ಕಳೆದ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು ಐವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜಗತ್ತು ಅಮೆರಿಕ- ಸೋವಿಯತ್‌ ರಷ್ಯದ ಶೀತಲ ಸಮರದಿಂದ ಬಳಲಿತ್ತು. ಈಗ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಚೀನಾ ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕದ ನಡುವೆ ತಿಕ್ಕಾಟ ಉಲ್ಬಣಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದು, ಇನ್ನೊಂದು ಶೀತಲ ಸಮರ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ ಎಂದು ರಾಜಕೀಯ ತಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಶೀತಲ ಸಮರ ಅಂದರೇನು?
ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 1947ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ ನಿಂತ ಬಳಿಕ, ಅಮೆರಿಕ ಹಾಗೂ ಸೋವಿಯತ್‌ ರಷ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ರಾಜಕೀಯ- ಆರ್ಥಿಕ ತಿಕ್ಕಾಟ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಮಹಾಯುದ್ಧದ ವೇಳೆ ಹಿಟ್ಲರ್‌ ಮುಂತಾದವರ ಪರ ನಿಂತ ರಷ್ಯದ ನಿಲುವು ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಕಿರಿಕಿರಿ ಉಂಟುಮಾಡಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕದ ದೊಡ್ಡಣ್ಣನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲು ರಷ್ಯಾ ಮುಂದಾಗಿತ್ತು. ರಷ್ಯದ ಗೂಢಚಾರರು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲೂ, ಅಮೆರಿಕದವರು ರಷ್ಯದಲ್ಲೂ ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಬೇಹುಗಾರಿಕೆ ನಡೆಸಿ ಪರಸ್ಪರರ ಸೈನ್ಯ, ಅಣ್ವಸ್ತ್ರ, ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು. ವಿಯೆಟ್ನಾಂ, ಕ್ಯೂಬಾ ಮುಂತಾದ ಕಡೆ ಅಮೆರಿಕ ಯುದ್ಧ ನಡೆಸಿದರೆ, ಆ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ರಷ್ಯ ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಪೂರೈಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಲು ಉಭಯರೂ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು. ಹೀಗೆ ಸುಮಾರು 1990ರವರೆಗೂ ನಡೆಯಿತು. 1991ರಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್‌ ರಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧ ಪ್ರಬಲಗೊಂಡು, ಒಕ್ಕೂಟ ನೂರಾರು ಛಿದ್ರಗಳಾಗಿ ಸಿಡಿದು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಶಗಳಾಗಿ ಹೋದವು. ಸೋವಿಯತ್‌ ರಷ್ಯ ಒಮ್ಮೆಲೆ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಕಳೆದುಕೊಂಡಾಗ ಶೀತಲ ಯುದ್ಧವೂ ನಿಂತಿತು.
ಎರಡನೇ ಶೀತಲ ಸಮರದ ಆತಂಕ
ಚೀನಾದ ಬಗ್ಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ಆತಂಕ 2005ನೇ ಇಸವಿಯಿಂದಲೇ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು. ಅದಾಗಲೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ತನ್ನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತ್ತು. ಐಟಿ ಸೇವಾ ವಲಯ, ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನೇ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕದ ಕಾಲ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಚೀನಾದವರೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಪೈಪೋಟಿ ಒಡ್ಡಿದ್ದರು. ದಿನನಿತ್ಯದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಆಟಿಕೆಗಳು, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್‌ ಉಪಕರಣಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನೇ ಮಾಡಿದ್ದ ಚೀನಾ, ತನ್ನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರವಾಹದಂತೆ ಯುರೋಪ್‌, ಅಮೆರಿಕ ಹಾಗೂ ಮೂರನೇ ಜಗತ್ತಿನ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅತ್ಯಂತ ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಮುಂದೆ ಎಲ್ಲ ದೇಶಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳು ಮಂಕಾದವು. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಸ್ವಾಮ್ಯ ಸಾಧಿಸಿತು. ಇದೇ ವೇಳೆಗೆ ಬರ್ಮಾ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮುಂತಾದ ಬಡ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾಲ ಕೊಟ್ಟು, ಅವುಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಚೀನಾ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಅಮೆರಿಕದ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಹಿಡಿತ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಂತೆ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಆತಂಕ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅದು ಈಗ ಡೊನಾಲ್ಡ್‌ ಟ್ರಂಪ್‌ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಆಕ್ರೋಶವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಗಿದೆ.
ಮುಂದೇನಾಗಬಹುದು?
ಸೋವಿಯತ್‌ ರಷ್ಯ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಡೆದುಹೋದುದರಿಂದ ಶೀತಲ ಸಮರ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಚೀನಾದ ಆಡಳಿತ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್‌ ಪಕ್ಷದ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರವಾಗಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಅಧಿಕಾರದ ಪಲ್ಲಟವಾಗುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ಬಲ ಹೊಂದಿರುವ ಚೀನಾ, ಅದರಷ್ಟೇ ಬಲಿಷ್ಠವಾದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಬೆಂಬಲಿಗ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪಡೆ ಇತ್ಯಾದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇತ್ತ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಕ್ಯೂಬಾ, ಇರಾನ್‌ ಮುಂತಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವೈರಿಗಳು ಸಾಕಷ್ಟಿವೆ. ಅಮೆರಿಕದ ಕಂಪನಿಗಳು ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತದ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿವೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿರುದ್ಯೋಗ ತಾಂಡವವಾಡುತ್ತಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಚೀನಾ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲವನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಗಳಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ತೈಲ ದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಅಮೆರಿಕ ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದೆಲ್ಲದರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಶೀತಲ ಸಮರ ಜಗತ್ತನ್ನು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಒಯ್ಯಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾದು ನೋಡಬೇಕು.
ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮವೇನು?
ಚೀನಾ ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕದ ನಡುವೆ ಶೀತಲ ಸಮರ ಆರಂಭವಾದರೆ ಭಾರತ ಸಹಜವಾಗಿ ಅಮೆರಿಕದ ಜೊತೆ ನಿಲ್ಲಬಹುದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಚೀನಾದ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಸಂಬಂಧ ಅಷ್ಟೇನೂ ಉತ್ತಮವಾಗಿಲ್ಲ. ಸೇವಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಭಾರತ ಪೈಪೋಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸೇವಾ ವಲಯದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಂದಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದು, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಪೂರಕವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಭಾರತದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಮೂರು ಕಡೆ ತಕರಾರು ತೆಗೆದಿದೆ; ಚೀನಾದ ಕುಮ್ಮಕ್ಕಿನಿಂದ ನೇಪಾಳ ಕೂಡ ಭಾರತದ ಜೊತೆ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಕೊರೊನಾ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ಪರ ನಿಂತ ಭಾರತದ ನಿಲುವು ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಕಿರಿಕಿರಿ ಮೂಡಿಸಿರಬಹುದು ಎಂಬುದು ರಾಜಕೀಯ ತಜ್ಞರ ಅಂದಾಜು. ಶೀತಲ ಸಮರ ಉಲ್ಬಣಗೊಂಡು, ಭಾರತ ಅಮೆರಿಕದ ಪರ ನಿಂತರೆ ಚೀನಾ ನಮಗೆ ನೀಡುವ ಕಿರುಕುಳವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಅದಕ್ಕೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ನೇಪಾಳಗಳ ಸಹಕಾರವನ್ನೂ ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಕಳೆದ ಬಾರಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಏನಾಗಿತ್ತು?
ಅಮೆರಿಕ ಹಾಗೂ ಸೋವಿಯತ್‌ ರಷ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಶೀತಲ ಸಮರದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಅಲಿಪ್ತ ನೀತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಸಮಾಜವಾದಿ ನಿಲುವಿನ ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್‌ ನೆಹರೂ ಅವರು ರಷ್ಯಾದ ಕಡೆಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಒಲವನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಅಮೆರಿಕದ ಜೊತೆಗೆ ಬಹಳ ಕಾಲ ಭಾರತದ ಸಂಬಂಧ ಉತ್ತಮವಾಗಿರಲೇ ಇಲ್ಲ. 1962ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅಮೆರಿಕ ನೆರವಿಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ರಷ್ಯದ ನೆರವು ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ತಡವಾಗಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಕಿರುಕುಳ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಟ್ರೇಡ್‌ ವಾರ್‌
2018ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕದ ನಡುವೆ ಟ್ರೇಡ್‌ ವಾರ್‌ ಅರ್ಥಾತ್‌ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಮರ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಮೊದಲು, ಸದಸ್ಯರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಭಾರಿ ಸಾಲ ನೀಡಿ ಅವರನ್ನು ಮುಜುಗರಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಸಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ ಚೀನಾದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿ ಸರಿಯಿಲ್ಲವೆಂದು ಅಮೆರಿಕ ದೂಷಿಸಿತು. ನಂತರ ಚೀನಾದಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳಿಗೆ ದುಬಾರಿ ಸುಂಕವನ್ನು ಟ್ರಂಪ್‌ ವಿಧಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಚೀನಾ ವಿರೋಧಿಸಿತು. ಅಮೆರಿಕದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳಿಗೆ ಅದೂ ದುಬಾರಿ ಸುಂಕ ಹಾಕಿತು. ಚೀನಾದ ಜೊತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧ ಕಡಿದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಭಾರತವೂ ಸೇರಿ ಹಲವು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಟ್ರಂಪ್‌ ಎಚ್ಚರಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ಚೀನಾ ಆತುರ ಮಾಡಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಭಾರತ, ಜಪಾನ್‌ ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ ವಾರ ಟ್ರಂಪ್‌, ಚೀನಾದ ಜೊತೆಗಿನ ಎಲ್ಲ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ಧ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಚೀನಾದಿಂದ ಪಡೆದ 1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು ಮರಳಿ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದೂ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಸಂಬಂಧ ಕೆಡಿಸಿದ ಚೀನಾ ವೈರಸ್‌
ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೇಗೋ ಮಾತುಕತೆಯಿಂದ ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಚೀನಾದ ವುಹಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಮಂದಿಯನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕೊರೊನಾ ವೈರಸ್‌, ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸಿತು. ಸಿಟ್ಟಿಗೆದ್ದಿರುವ ಟ್ರಂಪ್‌, ಚೀನಾದಿಂದ ತಮ್ಮ ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಕಂಪನಿಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಗುಡುಗಿದ್ದಾರೆ. ಕೊರೊನಾ ವೈರಾಣುವನ್ನು ಅವರು ಕರೆಯುವುದೇ ‘ಚೀನಾ ವೈರಸ್‌’ ಅಂತ. ಈ ವೈರಸ್‌ ಸಾಮಾಜಿಕ- ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಉಂಟುಮಾಡಿರುವ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯಲು ಕೇಸು ಹಾಕುವುದಾಗಿಯೂ ಅವರು ಬೆದರಿಸಿದ್ದರು. ಚೀನಾದ ಪತ್ರರ್ತರಿಗೆ ಟ್ರಂಪ್‌ ಈಗಾಗಲೇ ವೀಸಾ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಮೆರಿಕದ ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿ ಚೀನಾ ನಿರ್ಮಿತ ಟೆಲಿಕಾಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಬಳಸದಂತೆ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಟ್ರಂಪ್‌ ಅವರು ಚೀನಾದ ಮೇಲಿನ ವಾಗ್ದಾಳಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರೊನಾ ವೈರಸ್‌
ಕುರಿತ ತನಿಖೆಗೆ ಚಾಲನೆ ಕೊಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
